Interview in VMT Magazine

Lekker Lupine wil bekendheid lokale boon vergroten: ‘We zijn in gesprek met productontwikkelaars’

Duurzaamheid & MVO
Auteur: Wendy Noordzij
Interview met Marieke Laméris
16 juli 2021

Lupine van Nederlandse bodem past volgens Marieke Laméris van Lekker Lupine helemaal bij deze tijd. ‘We werken in korte ketens, onze biologische teelt vindt uitsluitend in Nederland plaats en lupine heeft een hoog eiwitgehalte en bevat alle essentiële aminozuren in de juiste verhouding. Alleen… nog niet zoveel consumenten kennen de boon.’ Daarom is Lekker Lupine nu met chefs en productontwikkelaars in gesprek om nieuwe producten op basis van lupine in de markt te zetten.

Lees ook:
Startup Bumi gebruikt lupine in plaats van soja: ‘Veel soja consumeren vinden wij niet logisch’

Lekker Lupine zet zich in om de bekendheid, consumptie en teelt van biologische lupinebonen van Nederlandse bodem te vergroten. ‘Samen met lupineteler André Jurrius ben ik een jaar geleden met Lekker Lupine gestart en een paar weken geleden hebben we met een derde compagnon Laurens van Run van LVR zaden een BV opgericht’, vertelt Marieke Laméris van Proeflab Wageningen.

Laméris raakte vorig jaar tijdens Rabofoodforward met Jurrius in gesprek. ‘André teelt sinds 2008 lupine. Eerst verbouwde hij blauwe lupinebonen, die onder meer gebruikt werden door De Vegetarische Slager. Het nadeel van deze blauwe boon is dat hij industrieel verwerkt moet worden en dat is niet ideaal. Daarom is André in 2012 overgestapt naar witte lupinebonen.’ Deze soort is bij uitstek geschikt voor minimale bewerking vóór consumptie.

Teelt

Bewust kiest Lekker Lupine uitsluitend voor een biologische teelt. ‘Dat is in onze ogen de enige logische keuze. De biologische telers verbouwen op een bepaald stuk land ieder jaar een ander gewas. De boerderij van André heeft bijvoorbeeld 150 hectaren en hij teelt veertien verschillende gewassen hierop. Hij wisselt zijn akkers af met lupine en kan zodoende ieder jaar leveren. Voor de lupineoogst kunnen dezelfde machines gebruiken worden als voor het oogsten van graan. De teelt vergt dus geen hoge investeringen en is heel goed voor de bodemkwaliteit en de biodiversiteit.’

‘Biologische teelt is in onze ogen de enige logische keuze’’

De lupineplanten binden stikstof uit de lucht en slaan dit op in hun wortelknolletjes. Ook halen ze fosfaat uit de bodem. ‘Zo zorgen ze voor hun eigen voeding’, legt Laméris uit. ‘Na de oogst blijft deze voeding in de bodem achter. Dit is heel goed voor de gewassen die erna worden geteeld. In bloei heeft de lupineplant mooie bloemen, die veel hommels en bijen de aantrekken.’

Lekker Lupine vindt het belangrijk dat de boeren een goede prijs voor hun oogst krijgen. ‘De prijs ligt hoger dan die van soja, dat als anoniem ingrediënt vanuit verre landen wordt geïmporteerd. Dat maakt het lastig om hiertegen te concurrenten. Behalve als je een heel goed verhaal hebt dat klopt.’ Hoewel lupine ook heel geschikt is als veevoer, is dat niet de opzet van Lekker Lupine. ‘Dat vinden we zonde, want het product is ontzettend geschikt voor humane consumptie.’

Vraag en aanbod vergroten

Laméris wil zowel het aanbod van lupine als de vraag ernaar vergroten. ‘De markt is volop in beweging. Wij zetten in op meer teelt. Vorig jaar hadden we drie telers. Dit jaar acht. In totaal hebben zij 35 hectare land.’ Volgend  jaar willen de initiatiefnemers de productie wederom verdubbelen. Al is dit wel afhankelijk van de vraag. ‘Deze moet in balans zijn met de afzet. We streven ernaar alles op bestelling te produceren maar vanwege de belangstelling ontkomen we er niet aan op onvoorziene vraag te anticiperen. We zijn met verschillende bedrijven in gesprek en in het najaar gaan we de balans opmaken tussen vraag en aanbod voor 2022’

Lupine heeft een nootachtige smaak met een bite. ‘De bonen smaken minder melig als reguliere peulvruchten en zijn qua smaak redelijk neutraal, waardoor lupine heel goed toepasbaar is in verschillende producten, zoals in granola, smoothies, spreads, curries en in zoete producten, zoals veganistische chocolade en cheesecake. Kikkererwten kunnen één op één door lupinebonen worden vervangen, zoals bijvoorbeeld in falafel. Ook kunnen er heerlijke vegetarische burgers worden gemaakt van lupinebonen in combinatie met champignons en oesterzwammen. In het Smaakpark in Ede is tempeh ontwikkeld op basis van onze lupinebonen. Daar is vitamine b12 aan toegevoegd.’ De komende tijd wil Lekker Lupine de productie verder opschalen. ‘We zijn nog op zoek naar een voedselverwerker die dit product samen met ons op de markt wil brengen.’

Bekendheid vergroten

Tover het lupinewater om tot de lekkerste meringques!

Zelf maak je in een handomdraai de lekkerste vegan meringues van het lupine water naar recept van foodfotograaf en styliste marleen Visser. Marleen is ook auteur van oa 50xVegan Zuivel.

Gooi het water daarom nooit meer weg. Op onze site vind je het recept.

Met allerlei offline en online events en challenges probeert Lekker Lupine de bekendheid van de bonen te vergroten. ‘Wij hebben aan chef-koks gevraagd of ze gerechten op basis van lupine willen ontwikkelen. Hieruit zijn hele leuke producten ontstaan. Zoals bijvoorbeeld de veganistische meringue van Marleen Visser, de schrijfster van het veganistisch zuivelkookboek ’50 x Vegan Zuivel’. Voorheen voegde ze kikkererwten aan de meringue toe, maar de smaak van de erwten was overheersend, waardoor ze meer suiker moest toevoegen.

Bij lupine is dat niet nodig.’ Ook werkt het bedrijf lekker lupine samen met Bilderberg Hotels. ‘Zij hebben als experiment nu smoothies, spreads  en chocolade en met lupine op de kaart gezet in het kader van hun programma ‘Eerlijk en Heerlijk’ dat draait om pure smaken, eerlijke en verse ingrediënten van eigen bodem met zo min mogelijk verspilling.

Geroosterde lupine bonen of een spread

Als snack of in de salade zijn ook geroosterde lupine bonen heerlijk! Daarnaast maak je er zo een lekkere sprad van. Bijvoorbeeld in combinatie met doperwten.

Het verwerken van lupine vergt soms een beetje experimenteren, is haar ervaring. ‘Doordat er minder zetmeel inzit, vallen de bonen iets sneller uit elkaar dan bij soja en kikkererwten. Gelukkig zijn er steeds meer koks die recepten bedenken en met ons delen, zoals ze van elkaar kunnen leren.’ Inmiddels worden de onverwerkte lupinebonen van Lekker Lupine in glazen potjes verkocht in natuurvoedingswinkels en grotere retailers. ‘Momenteel zijn we bezig met een grootverpakking voor de horeca. Daarbij willen we zowel droge bonen als gekookte bonen aanbieden.’

Productontwikkeling
Het blijft echter niet alleen bij de horeca en verkoop in natuurvoedingswinkels. ‘Onze missie is om lupine van Nederlandse bodem op ieders bord te krijgen. Dus niet alleen in restaurants, maar ook bij de mensen thuis. En daar hebben we de retail voor nodig. Wij willen een aantal productielijnen op de markt brengen en zijn momenteel aan het kijken waar we de meeste waarde kunnen toevoegen. Hiervoor zijn we in gesprek met productontwikkelaars. Inmiddels hebben al een paar voedselverwerkende bedrijven interesse getoond.’

‘Onze missie is om lupine van Nederlandse bodem op ieders bord te krijgen.’

In Duitsland is men al wat verder, weet Laméris. ‘Daar liggen al diverse lupine-producten in de schappen, zoals een lijn met ijs en yoghurt, maar ook met koffie en chocolade.’ Op kleine schaal komt ze ook in Nederland producten tegen, zoals lupine bitterballen van de Vegetarische Slager en sommige bakkers verkopen lupinebrood. ‘Ik weet alleen niet of die lupine uit Nederland komt. Het lupinebrood is heel gezond, benadrukt ze. ‘Het heeft een cholesterol verlagend effect, is koolhydraat-arm, eiwitrijk, vezelrijk en laag in calorieën.’

Voor- en nadelen
Lupine heeft volgens Laméris verschillende voordelen. ‘De lupinebonen zijn heel gezond omdat zo’n 36 tot 40 procent eiwit inzit. Dat maakt ze heel geschikt voor vegetariërs en veganisten. Ook bevatten de bonen alle essentiële aminozuren in de juiste verhouding, hebben ze weinig zetmeel en zijn ze heel vezelrijk ten opzichte van andere peulvruchten. Bovendien kunnen ze veel gemakkelijker in Nederland worden geteeld dan de sojaboon.

Dat komt omdat Lupine al in augustus geoogst kan worden. Soja is pas veel later in het jaar rijp. Doordat de droge bonen van het veld worden gehaald, hoeven ze niet gelijk verwerkt te worden. Dat is bij bijvoorbeeld doperwten wel het geval. De lupinebonen kunnen lang worden bewaard. Voor gebruik moeten ze eerst 24 uur wellen. Daarna kunnen ze worden gekookt of je kan ze fermenteren of verwerken tot meel.’

Allergeen
Lupine heeft slechts één nadeel: de bonen staan samen met soja en pinda’s op de allergenenlijst. ‘Dat houdt sommige grotere verwerkers tegen om de bonen te verwerken. De vraag is echter of lupine wel terecht op deze lijst staat. Er zijn maar beperkte onderzoeken gehouden en we zijn van plan om hier verder aandacht aan te gaan besteden.’

Jong Publiek
Volgens Laméris spreken de lupinebonen een jong publiek aan. ‘Steeds meer mensen kiezen ervoor om minder vlees te eten. Traditionele consumenten grijpen al snel naar vleesvervangers, maar de nieuwe generatie wil graag een maaltijd met goede ingrediënten. Lupine is daar één van.’